Alle tools op een rijtje
Oudergesprekken - de basis
Als beginnend docent kunnen oudergesprekken best spannend aanvoelen. Hoe zorg je ervoor dat je het gesprek gestructureerd houdt, vertrouwen uitstraalt en alle belangrijke punten bespreekt? Met de juiste voorbereiding en praktische tools kun jij elk gesprek zelfverzekerd en ontspannen voeren.
Hier vind je een aantal tips, een gespreksformulier en duidelijke uitleg die je helpen om de regie te nemen en een open, constructief gesprek te voeren. Want een goed gesprek begint met een goede voorbereiding!
Een goed oudergesprek begint met een zorgvuldige voorbereiding, een open en respectvolle dialoog en een heldere afsluiting. Met deze drie fases leg je een stevige basis voor een constructief gesprek waarin de leerling centraal staat.
Fase 1 Voorbereiding
Een goede voorbereiding is de sleutel tot een zelfverzekerd gesprek. Door van tevoren zoveel mogelijk informatie over de leerling te verzamelen en belangrijke gebeurtenissen met bewijsstukken te onderbouwen, voorkom je onverwachte situaties. Zorg ervoor dat je documenten overzichtelijk ordent, zodat je tijdens het gesprek niet hoeft te zoeken.
Fase 2 Het Gesprek
Een warm welkom zet de toon voor het gesprek. Begroet ouders vriendelijk, schud de hand indien mogelijk en toon begrip als dit niet kan. Wanneer ouders gespannen of emotioneel zijn, kan een zitplek en een glas water helpen om de sfeer te verzachten.
Start het gesprek door te vragen of er specifieke onderwerpen zijn die ouders willen bespreken. Wees eerlijk, maak alleen beloftes die je kunt waarmaken en blijf professioneel, zelfs als emoties hoog oplopen. Bewaak de tijd zorgvuldig, zodat elk gesprek de aandacht krijgt die het verdient.
Fase 3 Afsluiting
Sluit het gesprek af door de belangrijkste punten samen te vatten en concrete afspraken te maken. Wees helder over jouw rol als mentor of coach en zorg ervoor dat ouders en leerling precies weten wat ze van jou kunnen verwachten. Vraag of alles duidelijk is en plan indien nodig een vervolgafspraak.
Na afloop is het belangrijk om je notities zorgvuldig op te slaan in het leerlingendossier, zodat je bij een volgend gesprek makkelijk kunt teruggrijpen op eerdere afspraken.
Om te onthouden
Fase 1
- Een goede voorbereiding voorkomt verrassingen.
- Zorg voor duidelijke en geordende documenten.
Fase 2
- Begroet ouders hartelijk.
- Toon een open en respectvolle houding.
- Vraag wat ouders willen bespreken.
- Vermijd welles-nietes gesprekken.
- Bewaak de tijd.
- Blijf vriendelijk en professioneel.
Fase 3
- Maak duidelijke afspraken.
- Sla notities op in het leerlingendossier.
- Zorg dat ouders zich gehoord voelen.
Bronnen:
Geerts, W., & Van Kralingen, R. (2014). Handboek voor leraren. Uitgeverij Coutinho.
Jong, M. B., & Mijland, I. (2005). Handboek voor elke mentor.
Download PDF formulier
Download WORD formulier
De documenten bevatten twee versies van het formulier: één zonder ruimte om te schrijven (bij afdrukken) en één met extra ruimte om te schrijven (bij afdrukken).
Het formulier in Word kan worden bewerkt, terwijl de PDF-versie ideaal is voor het eenvoudig afdrukken van het formulier.
Oudergesprekken
Mentorgesprek - de basis
Als docent of mentor krijg je regelmatig te maken met gesprekken waarin emoties, misverstanden of conflicten een rol spelen. Het is belangrijk om deze gesprekken gestructureerd te voeren, zodat de leerling zich gehoord voelt en er samen naar een oplossing gewerkt kan worden. Deze handleiding biedt een overzichtelijke tabel met drie gespreksfasen en praktische tips om een effectief gesprek te voeren.
Fase 1: De leerling krijgt de ruimte om zelf zijn verhaal te doen
In deze fase staat luisteren centraal. De leerling krijgt de kans om zijn of haar verhaal te delen zonder onderbrekingen.
- Aandacht geven: Begin met oprechte aandacht. Maak oogcontact, toon betrokkenheid en geef zowel verbaal als non-verbaal aan dat je luistert.
- Terugkoppelen: Herhaal of vat samen wat de leerling heeft gezegd en benoem zowel de inhoud als het gevoel.
- Vragend aansluiten/concretiseren: Stel open vragen om meer duidelijkheid te krijgen.
- Samenvatten: Vat het verhaal samen en vraag of je alles goed hebt begrepen.
Fase 2: De leraar en de leerling sturen samen het gesprek
In deze fase werken jullie samen om het verhaal te ordenen en verdieping aan te brengen.
- Ordenend sturen: Breng structuur aan in het verhaal en check of de ordening klopt.
- Vragend toevoegen: Stel vragen vanuit je eigen perspectief om nieuwe inzichten te krijgen.
Fase 3: De leraar stuurt het gesprek
In de laatste fase neem je als docent meer sturing over om tot een oplossing of conclusie te komen.
- Confronteren: Houd de leerling een spiegel voor en bespreek de gevolgen van zijn/haar gedrag.
- Informeren/adviseren: Geef praktische adviezen over hoe de leerling de situatie kan aanpakken.
- Oordelen: Spreek een duidelijk oordeel uit over wat acceptabel gedrag is.
- Opleggen: Geef een concrete opdracht mee die de leerling moet uitvoeren.
Door deze drie fasen te volgen, creëer je een veilige gespreksomgeving waarin zowel jij als de leerling samen kunnen werken aan oplossingen. Deze aanpak helpt om emoties te reguleren, misverstanden op te helderen en toekomstig gedrag te verbeteren.
Om te onthouden
Fase 1
- Geef de leerling de ruimte om vrijuit te spreken zonder direct te oordelen.
- Toon begrip door zowel de boodschap als het gevoel te benoemen.
Fase 2
- Zorg ervoor dat het verhaal helder en gestructureerd blijft.
- Stel vragen die de leerling aan het denken zetten en nieuwe perspectieven openen.
Fase 3
- Wees duidelijk en concreet in je adviezen en opdrachten.
- Zorg ervoor dat de leerling begrijpt wat er van hem of haar verwacht wordt.
Bronnen:
Geerts, W., & Van Kralingen, R. (2014). Handboek voor leraren. Uitgeverij Coutinho.
Jong, M. B., & Mijland, I. (2005). Handboek voor elke mentor.
Download PDF formulieren
Download WORD formulier
De documenten bevatten twee versies van het formulier: één zonder ruimte om te schrijven (bij afdrukken) en één met extra ruimte om te schrijven (bij afdrukken).
Het formulier in Word kan worden bewerkt, terwijl de PDF-versie ideaal is voor het eenvoudig afdrukken van het formulier.
Gesprekken met leerlingen
Motiverende gespreksvoering - GROW
De GROW-methode is een krachtig hulpmiddel binnen motiverende gespreksvoering en helpt bij het begeleiden van leerlingen richting gedragsverandering. De methode bestaat uit vier fasen: Goal (Doel), Reality (Huidige situatie), Options (Opties) en Will (Actieplan). Elke fase heeft een specifiek doel en draagt bij aan een gestructureerd en effectief gesprek.
Goal (Doel)
In deze fase staat het doel van de leerling centraal. Wat wil de leerling bereiken? Door door te vragen en te focussen op intrinsieke motivatie, ontstaat er een helder en haalbaar doel.
Reality (Huidige situatie)
Hier wordt de huidige situatie van de leerling onderzocht. Waar loopt hij of zij tegenaan? Actief luisteren, samenvatten en doorvragen (LSD-techniek) spelen hierbij een cruciale rol.
Options (Opties)
In deze fase worden mogelijke oplossingen verkend. De leerling wordt aangemoedigd om creatief te denken en meerdere opties te overwegen, zelfs als ze in eerste instantie onrealistisch lijken.
Will (Actieplan)
Tot slot wordt er een concreet actieplan opgesteld. De leerling bepaalt welke stappen hij of zij gaat zetten. Kleine, haalbare stappen zorgen voor motivatie en vooruitgang.
De GROW-methode biedt een gestructureerde aanpak om leerlingen te ondersteunen bij het bereiken van hun doelen, met ruimte voor reflectie, inzicht en duurzame gedragsverandering.
Om te onthouden
- Vier fasen: De methode bestaat uit Goal (Doel), Reality (Huidige situatie), Options (Opties) en Will (Actieplan), die samen een gestructureerd gesprek vormen.
- Leerlingbetrokkenheid: De methode stimuleert de leerling om actief deel te nemen en eigen doelen en oplossingen te formuleren.
- Actief luisteren en doorvragen: Cruciaal in de fase "Reality" om inzicht te krijgen in de situatie van de leerling.
- Creatieve oplossingsverkenning: In de fase "Options" worden leerlingen aangemoedigd om meerdere, zelfs onrealistische, opties te overwegen.
- Concrete actieplannen: In de fase "Will" wordt een haalbaar actieplan opgesteld, waarbij kleine stappen zorgen voor motivatie en vooruitgang.
Bronnen:
Delfos, M. F. (2021). Ik heb ook wat te vertellen!: Communiceren met pubers en adolescenten. SWP. (Oorspronkelijk gepubliceerd 2005)
Streur-Kranenburg, M. (2023). Leefstijlgeneeskunde in de praktijk. In Praktische Handleiding Voor de Zorgprofessional. Bohn Stafleu van Loghum.
Download PDF formulier
Download WORD formulier
De documenten bevatten twee versies van het formulier: één zonder ruimte om te schrijven (bij afdrukken) en één met extra ruimte om te schrijven (bij afdrukken).
Het formulier in Word kan worden bewerkt, terwijl de PDF-versie ideaal is voor het eenvoudig afdrukken van het formulier.
De GROW-methode is een bewezen en effectieve aanpak die wordt gebruikt binnen motiverende gespreksvoering om gedragsverandering te bevorderen. Deze methode biedt een gestructureerde en praktische manier om gesprekken te voeren die leerlingen helpen bij het stellen van doelen, het reflecteren op hun huidige situatie, het verkennen van mogelijke oplossingen en het ontwikkelen van een concreet actieplan. In deze tekst wordt de werking van de GROW-methode uitgelegd en hoe elke fase bijdraagt aan een proces van duurzame gedragsverandering.
©Auteursrecht. Alle rechten voorbehouden.
We hebben je toestemming nodig om de vertalingen te laden
Om de inhoud van de website te vertalen gebruiken we een externe dienstverlener, die mogelijk gegevens over je activiteiten verzamelt. Lees het privacybeleid van de dienst en accepteer dit, om de vertalingen te bekijken.